İşte serebral palside erken fizik tedavinin etkisi!
Serebral palsi tanısı alan çocuklarda beyin kaynaklı hareket bozuklukları doğumdan itibaren gelişmeye başlar. Ancak bu süreçte kas, eklem ve refleks gelişimi tamamen durmaz. Erken müdahaleyle bu gelişim yönlendirilebilir. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Muhammed Şahin, “Beyin hasarı sabit olabilir ama vücut sürekli değişir. Bu değişimi erken dönemde kontrol altına alırsak büyük fark yaratırız” diyerek Konya fizik tedavi merkezlerinde ilk üç yılın önemine dikkat çekiyor. Erken başlanan tedavi, yalnızca yürüme yetisini değil, oturma dengesi, konuşma kapasitesi, sosyal etkileşim gibi birçok alanı etkileyebiliyor.
“ERKEN BAŞLARSA VÜCUT HATALI HAREKETİ ÖĞRENMEDEN DÜZELTİLİR”
Konya rehabilitasyon merkezleri uzman hekimlerinden Dr. Şahin’e göre en büyük avantaj, çocuğun yanlış postür ve kompansatuar hareketleri öğrenmeden doğrusuna yönlendirilmesidir. “Serebral palsili çocuklar doğuştan hatalı yürümez. Zamanla kas dengesizlikleriyle beraber bunu geliştirirler. Biz bu gelişimi şekillendiriyoruz” diyor. Uygun germe, tonus düzenleyici ve dengeleyici egzersizlerle kas gruplarının dengesiz büyümesi engelleniyor. Böylece ileride oluşacak kalıcı deformitelerin önüne geçilebiliyor. Özellikle spastisiteyi azaltmak için erken uygulanan manuel terapi ve pozisyonlama teknikleri, vücudun hareket kapasitesini artırıyor ve sekonder problemleri önlüyor.
AİLE EĞİTİMİYLE EV ORTAMI TEDAVİYE DESTEK VERİYOR
Erken dönemde yalnızca çocuk değil, ailesi de sürecin bir parçası haline getiriliyor. Konya rehabilitasyon doktorları arasında bulunan Dr. Muhammed Şahin, “Tedavi yalnızca klinikte değil, evde de devam eder. Aile ne kadar bilinçliyse, gelişim o kadar hızlı olur” diyerek aile eğitimlerinin önemine dikkat çekiyor. Oturma pozisyonu, oyuncak seçimi, günlük hareketlerin planlanması gibi detaylar, çocuğun fiziksel gelişimini doğrudan etkiliyor. Konya fizik tedavi merkezlerinde aileye düzenli olarak yapılan bilgilendirme ve egzersiz öğretimi, çocuğun ilerlemesini evde de destekliyor. Böylece seanslar arası boşluklar verimli bir şekilde değerlendirilmiş oluyor.
FONKSİYONEL GELİŞİMDEKİ FARKLAR ERGENLİKTE BELİRGİNLEŞİYOR
Serebral palsili çocuklar arasında erken fizik tedavi alanlarla geç başlayanlar arasında özellikle ergenlik döneminde belirgin farklar oluşuyor. Dr. Şahin, “İyi yönetilen bir erken dönem tedavisi, çocuğun bağımsız yürümesini, kendi ihtiyaçlarını karşılamasını sağlayabilir. Geç kalınan durumlarda ise aynı çocuk tekerlekli sandalyeye bağımlı hale gelebilir” diyor. Ayrıca skolyoz, kalça çıkığı, kas kontraktürü gibi ortopedik komplikasyonlar erken tedaviyle büyük oranda önlenebiliyor. Bu da ilerleyen yıllarda cerrahi müdahale ihtiyacını azaltıyor ve çocuğun sosyal yaşama katılımını artırıyor.
NÖROPLASTİSİTENİN EN AKTİF OLDUĞU DÖNEM DEĞERLENDİRİLİYOR
Erken yaşlarda beynin yeniden yapılanma yeteneği olan nöroplastisite daha güçlüdür. Dr. Muhammed Şahin, “İlk beş yıl, beyin gelişiminin en yoğun yaşandığı dönemdir. Bu dönemde uyguladığımız her egzersiz, beynin yeni bir sinir yolu kurmasına katkı sağlar” diyerek fizik tedavinin sadece kaslara değil, beyne de hitap ettiğini vurguluyor. Özellikle denge tahtası, yürüyüş destek cihazları, duyu-motor entegrasyon oyunları gibi uygulamalarla çocukların hareketleri hem tekrarlanabilir hale getiriliyor hem de beyin bu hareketleri normal bir refleks gibi öğrenebiliyor.
“DOĞRU BAŞLANAN BİR SÜREÇ, ÇOCUĞUN KADERİNİ DEĞİŞTİRİR”
Son olarak Dr. Şahin, Konya serebral palsi rehabilitasyonu ihtiyacı olan ve bu hastalığıntanısı alan her çocuğun sürecinin farklı olduğunu, ancak erken dönemde başlanan kişiye özel programlarla sonuçların çok daha umut verici olabildiğini belirtiyor. “Bu çocukların potansiyeli zannedilenden çok daha yüksek. Biz bu potansiyeli erken yakalayıp işler hale getiriyoruz. Doğru zamanda, doğru müdahale ile bu çocuklar sadece ayakta kalmaz, yaşamın içinde yer alır” diyor. Konya fizik tedavi merkezlerinde multidisipliner ekiplerle yürütülen erken müdahale programları sayesinde, serebral palsili çocukların gelişiminde hem fiziksel hem de sosyal anlamda belirgin farklar elde ediliyor.
